کتاب حاضر متن بازنویسی شده و تحریریافته از دروس تزکیه نفس آیت الله محمّد شجاعی است که در دهه ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰ و نیز در سال های ۱۳۷۸ به بعد از رادیو قرآن پخش شده است. او حقایق سلوک را با اتخاذ از آیات و روایات بر طالبان شایسته عرضه می کند.
فرازونشیب های راه پرمشقّت سلوک را برای مشتاقان به خوبی آشکار می سازد تا در نشیبی گم نشوند و از فرازی سقوط نکنند. دروس ایشان بصیرتی درخور برای سالک این راه پدید می آورد تا به بیراهه و کج راه کشیده نشوند.
این کتاب در دو فصل جامع و کامل تدوین شده است که در آن نویسنده با نگاهی باز طریق تزکیه نفس را برای خواننده خود روشن می سازد. فصل اول کتاب به بحث حیات نخستین و تفاوت آن با حیات دنیایی می پردازد و هر یک از این دو دنیا از دیدگاه قرآن مورد ارزیابی قرار می گیرد.
در این فصل مباحث دیگری چون تاثیر ایمان و کفر در حیات دنیایی، تفاوت حجاب ظلمانی و نورانی، حقیقت حجاب و محجوب، گسترش توان درک در مراتب بالای حیات، نمونه های قرآنی از حیات برتر، تبعیت از دین و انسان کامل شرط حیات برتر و غیره مورد نقد و بررسی قرار گرفته است که انسان را برای رسیدن به یک حیات و زندگی برتر راهنمایی می کند.
در فصل دوم کتاب نویسنده مراحل دستیابی به سلوک را برای سالک راه بازگشایی می کند تا به استناد آن بتواند از کج رویی ها پرهیز و به سر منزل مقصود دست پیدا کند. این راه که ده منزل دارد به خوبی از سوی نویسنده تعریف شده که عبارتند از منزل یقظه، منزل توبه، منزل انابه، منزل مراقبه، منزل قصد، منزل عزم، منزل اراده، منزل ادب، منزل فقر و منزل انس.
