آیات قرآنى و خطابها و نداهاى ربوبى با انحاء مختلف مىخواهد مؤمنین را بیدار نموده و بخود آورد. یعنى به آنان که اسلام و ایمان آورده و زمینه روحى آنان مستعد براى بخود آمدن و متنبه گشتن است، خطابها و نداهاى بخصوصى دارد. در هر خطاب و هر ندایى با اسلوب و اشارتهاى خاص و در عین حال، با لحن تکان دهنده و بیدار کننده اى پیش مى آید، تا آنان را بخود آورده و به آنها «یقظه» و «تنبه» بخشد.
گاهى مىفرماید: «یا ایها الذین آمَنوا آمِنوا بالله و رسوله و الکتاب الذى نزل على رسوله». (آیه ۱۳۶ سوره نساء). یعنى «اى کسانى که ایمان آورده اید، ایمان بیاورید به خدا و رسول او و به کتابى که به رسول خویش نازل کرده است».
چنین خطابى، آنهم به صاحبان ایمان، و آن هم از خداى متعال، بسیار تکان دهنده است، گویى حق مطلب ادا نگردیده و گویى انصراف از باطل و اقبال بسوى حق و حقیقت هنوز حاصل نگشته، و غفلت بسیار سخت و اشتباه و جهل بزرگى دامنگیر است و گویى با اسلام و ایمان و احکام و لوازم اولیه آن، بخوبى حق و حقیقت را متوجه نشده و بخوبى از جهل و ضلالت نجات نیافته و بالاخره در غفلت مىباشیم و مخاطرات مخصوصى ما را تهدید مىکند.
و گاهى چنین خطاب مىکند که: «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و آمنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته و یجعل لکم نوراً تمشون به ویغفر لکم و الله غفور رحیم». (آیه ۲۸ سوره حدید). یعنى «اى کسانى که ایمان آورده اید، از خدا بترسید و متقى باشید و به رسول او ایمان بیاورید تا خداى متعال از رحمت خاصه خود آنچه را که شما به آن نیاز دارید براى همیشه به شما افاضه نموده و نورى براى شما قرار دهد که با آن نور به مشى خود بسوى مقصد ادامه دهید و شما را مشمول غفران خویش بفرماید، و خداست که صاحب غفران و رحمت است».
باز این خطاب با این لحن و با اشاراتى که دارد، آنهم به مؤمنین، حکایتها دارد و بیدار کننده و هشدار دهنده است، مخصوصاً جمله «یؤتکم کفلین من رحمته و یجعل لکم نوراً تمشون به و یغفرلکم و الله غفور رحیم».
و گاهى هم مىفرماید: «و کاین من آیة فى السموات و الارض یمرون علیها و هم عنها معرضون و ما یؤمن أکثرهم بالله الا و هم مشرکون» (آیه هاى ۱۰۵ و ۱۰۶ سوره یوسف) یعنى «و چه بسیار آیات و نشانه هاست در آسمانها و در زمین که این مردم بر آنها مىگذرند ولى از آنها روى گردانند و بخود نمى آیند. و اکثر مردم به خدا ایمان نمى آورند مگر در حالى که مشرک اند».
چه بیانى بالاتر از این؟ و چه تکانى سختتر، و چه هشدارى محکمتر از این؟! مقصود خداى متعال چیست؟ و این غفلت ، چگونه غفلتى است و این خواب، چه خوابى است که بر اثر آن انسانها در همه جا و در همه سو، چه در آسمانها و چه در زمین، با آیات و نشانه هاى متوالى مواجه مىگردند، اما نمىفهمند آنچه را که باید بفهمند، و نمى یابند آنچه را که باید بیابند، و نمىبینند آنچه را که باید ببینند، و بالاخره بخود نمى آیند؟! و نیز، این شرک که بر اثر همان غفلت اسرارآمیز مىباشد، چگونه است؟!! و چه شرکى است که اکثر صاحبان ایمان در عین اینکه خود را مؤمن مىدانند، گرفتار آن و غوطه ور در آن هستند؟!!.
مىفرماید: شما انسانها در غفلت هستید و سخن آیات و نشانه ها را نمىشنوید و دعوت آنها را نمىفهمید و متوجه مقصود آنها نمىگردید و آنچه را که ارائه مىکنند نمىبینید. بخود بیایید و متنبه باشید.
و مىفرماید: فکر مىکنید ایمان آورده اید و موحد هستید، ولى در اشتباه بوده و هنوز به حقیقت ایمان و توحید نرسیده اید و در عالم شرک مىباشید و این هم نتیجه غفلت از دعوت آیات و نشانه هاست. اگر دعوت آیات و نشانه ها را بفهمید و به آنچه دعوت مىکنند، متوجه بوده و آنچه را که ارائه مىنمایند، ببینید و همراه آنها پیش بروید، به اصل ایمان و حقیت توحید مىرسید. پس بخود آیید و متبه باشید.
