یقظه و انتباه بمعنى بیدار شدن و بخود آمدن و متنبه گشتن، اولین قدم و یا اولین مسئله در سلوک الى الله است. و اگر دقیق باشیم باید بگوییم یقظه و انتباه در سفر الى الحق اساس امر است.
این بیدارى و بخود آمدن، نوع خاصى از بیدارى و نوعى بخود آمدن است که همه چیز را بهم مى زند و اساس همه آنچه را که قبلا بود، در هم مى ریزد و بنیاد و هم و خیال را متزلزل مى کند و موجودیت قبلى انسان را تهدید و ارکان حیات این جهان را سست مى گرداند.
خداى متعال مى فرماید: " یعلمون ظاهراً من الحیوة الدنیا وهم عن الاخرة هم غافلون" (آیه ۷ سوره روم)
یعنی :اکثر مردم به ظاهرى از حیات دنیا علم دارند و فقط ظاهرى از آنرا مى یابند و بس، و اینها از حیات دیگر و از حقایق و عوالم دیگر در غفلت مى باشند.
و مى فرماید: " و ما هذه الحیوة الدنیا الالهو و لعب و ان الدار الاخرة لهى الحیوان لو کانوا یعلمون"(آیه ۶۴ سوره عنکبوت)
یعنى : "و این حیات دنیا خیال و فریبى بیش نیست و اگر مردم مى دانستند، بخوبى مى یافتند که منزل آخرت، منزل حیات و عین حیات است"
تدبر عمیق در این آیات و در آیات دیگر، و دقت در اشارات آنها، بخوبى معلوم مى کند که موجودیت حیات دنیا بر پایه جهل و غفلت بخصوصى است و اگر این جهل و غفلت بر طرف شود و یقظه و تنبه حاصل شود، اساس موجودیت آن متزلزل مى گردد و خیال و فریب بودن آن روشن شده و حقیقت به وضوح مى رسد و انسان طالب حقیقت مى شود و در طلب حیات حقیقى که همان حیات الهى است مى افتد.
این بیدار شدن و به خود آمدن از یک چنین جهل و غفلت را"یقظه" و "انتباه" مى نامیم.
