نکته ی یک : مخلوق اول: ذات غیبی حضرت حق- که در عالم اسماء ، در مظاهر اسماء یا ظهورات اسماء تجلی می یابد- به وجود جمعی واحد در یک حقیقت جلوه می کند. این وجود جمعی واحد همان ((مخلوق اول)) یا ((مثل اعلی))  یا ((روح اعظم)) یا ((وجه الله)) و یا ... است که بهترین خصوصیت از خصائص وجودی او، بی واسطه بودن  و دیگر حکایتگری به بهترین صورت و کامل ترین وجه از حضرت حق می باشد.
((مخلوق اول)) مخلوقی است که در مخلوق بودن در حد کمال بوده و اسمای حسنای حق در وجود او به خوبی تجلی یافته است. این تجلی چنان است که شهود او ، شهود حق است ؛ جمال و جلال مطلق را نشان می دهد و جلوه ی تام حضرت حق می باشد.  (۱)
نکته ی دو: معصومان مصداق حقیقی اولین مخلوق: قرآن، روایات، دعاها و زیارات معتبر حکایتگر آن است که اولین مخلوق خداوند انسان کامل بوده  که بر وجود گرامی حضرت رسول صلی الله علیه و آله و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام منطبق است.(۲)  
آنان به بهترین صورت و کامل ترین وجه، حکایت از حق و صفات کمال او می کنند، و آئینه وار خداوند را با همه اسماء و اوصافش به خوبی نشان می دهند.حضرات معصومین فانی در شهود ذات اقدس خداوندند و نه تنها خویش بلکه توحید و فنای خود را نیز نمی بینند. (۳)
باید دانست که خاندان عصمت و طهارت- با استفاده از احادیث شریف- همه یک نورند و تفاوت تعابیر روایات که برخی اولین مخلوق را نور حضرت محمد صلی الله علیه و آله و پاره ای، نور آن حضرت و ائمه هدی علیهم السلام دانسته اند، بر کثرت و غیریت این انوار طاهره دلالت نمی کند. (۴)  
در مقام وحدت نوری (مخلوق اوّل) کثرتی نیست تا یکی اوّل و دیگری دوم باشد پس رسول اکرم صلی الله علیه و آله اولین صادر است و خاندان نبوی علیه السلام در مقام وحدت نوری، با آن حضرت متحدند. در این صورت همه ی آنان به عنوان نور واحد و جامع، اولین صادر یا مخلوق خواهند بود.(۵)
-------------
۱.    برای مطاله بیشتر نگا: انسان و خلافت الهی ( از آثار حضرت آیت الله استاد محمد شجاعی ) ص ۲۵-۳۸
۲.    رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید : ((اول ما خلق نوری))، اولین مخلوق خداوند نور من بود.{بحارالانوار،ج ۱۵ ، ص۲۴} 
امام باقر علیه السلام به جابر فرمود : (( ان الله اول ما خلق خلق محمدا و عترته الهداة))، اولین موجودی که خداوند خلق فرمود، حقیقت محمدی صلی الله علیه و آله وسلم و خاندان هدایتگر اوست.{نگاه:همان،ج ۶۱ ، ص ۱۲۴} 
امام رضا علیه السلام به نقل از پدران خود می فرماید ((اول ما خلق الله عزوجل ارواحنا ...)) ، اولین چیزی که خدای متعال خلق فرمود ، ارواح ما است. {همان ، ج ۵۷،ص۵۸}
۳.    نگا:انسان و خلافت الهی ، ص ۱۲۷-۱۴۶
۴.    نگا:بحارالانوار، ج۲۵ ، ص ۲۸۰، ح ۳۶
۵.    انسان و خلافت الهی ، ص ۱۲۹-۱۲۵