حکمت ۸

بسم الله الرحمن الرحیم
از حکمت های حضرت امیرمؤمنان صلوات الله و سلامه علیه
                              

« یَنبَغی للعاقِلِ اَن یُحصِیَ علی نَفسه مَساویَـها فی الدّین و الرّای و اَلاخلاقِ وَ اَلأَدبِ لِیَجمَعَ ذلکَ فی صَدره اَو فی کتابٍ وَ یَعمَـل فی اِذالَتِـها »

کسی که عاقل باشد باید این چنین برنامه ایی داشته باشد برای خود، بدی های خود را برای خود بشمارد، احصاء کند، بدی هایی که در دین دارد، بدی هایی که در نظر و رأی و اظهار نظر کردن، دارد، بدی هایی که در اخلاق دارد، بدی هایی که در ادب با خدا و خلق، حضرات انبیاء و اولیاء دارد، همه اشکالات و نقایص در خصوص این مسائل را احصاء کند پیش خود و سینه خود، نزد خود جمع کند چه بدی هایی دارد؛ و اگر می بیند ممکن است فراموش شود در یک نوشته ای و دفتری بنویسد؛ آن وقت اینها را که شمرد و جمع کرد در سینه اش یا در دفتری نوشت، بعد شروع کند به سعی و عمل و زایل کردن آن بدی ها. در این باب کار کند تا آن اشکالات و بدی ها را از خود برطرف نماید.
 

این کار برای همه ما و شما لازم است و تا حالا نکرده ایم؛ اگر کسی بخواهد خود را اصلاح کند، توجیه نکند، خود را فریب ندهد؛ اگر این سعی و تلاش را علی الاتصال داشته باشد و متصل گرفتاریها و بدی های خود را به یاد بیاورد و سعی کند آنها را برطرف کند، طبعاً از بین می رود و آنوقت انسان اصلاح می شود.
 

از خدا توفیق بخواهید این کار را شروع کنید؛ کار عاقلان آنها که عقلشان خوب کار می کند، این است. یک روز و دو روز نیست، متصل باید صورت گیرد؛ چون انسان در هر بررسی، بدی های جدیدی از خودش را متوجه می شود. ممکن است در یک بررسی بخشی را متوجه شود و خیلی را نه، در دفعه دوم چیزهای جدیدی می فهمد و احصاء می کند و برطرف می کند و باز در بررسی های بعدی ... این راه و روش کسانی است که خود را می خواهند اصلاح کنند.
 

ادب با خدا و اوصیاء و انبیاء و با مخلوق؛ با خدا بودن همیشه آداب دارد؛ با خدا صحبت کردن، راز و نیاز کردن آداب دارد، با حضرات اولیاء و معصومین صلوات الله علیهم اجمعین، زیارت کردن، خطابات، آداب دارد. با بندگان خدا هم همینطور، هر شخصی و مؤمنی یک آدابی در برابر برادران ایمانی دارد؛ با فقراء مؤمنین، با مؤمنین جاهل، با مؤمنین گناهکار، همه آداب دارد؛ آدابی با راهنمایان دینی دارد، مرشدان دینی و ولیّ مرشد صالح، اینها همه آداب خاص خود را دارد.

                      از خــدا جــوییم توفیـــــق ادب                 بی ادب محروم ماند از لطف رب

همتی داشتید، خواستید راه عاقلان را طی کنید، این را بصورت جدی عمل کنید و این موقوف است به یک علم و شناخت محکم از راه و روشی که خدای متعال در این ابواب فرموده است.

 

منبع: سایت آیت الله محمد شجاعی

حکمت ۷

 بسم الله الرحمن الرحیم
 از حکمت های حضرت امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه
                     

اِن کُنـتُم لامحالَة مُتَطَّهِـرینَ فَتَطَهّـروا مِن دَنَسِ العیوبِ وَالذّنوب

شما که سعی می کنید در صورت و لباس، طاهر و پاک باشید، پس بنابراین سعی کنید باطنتــان هم پاک و طاهر باشد؛ همانطور که در ظاهر سعی می کنید در باطن هم از دنس و آلودگی و کثافات گناهان و عیبهای درونی، پاک باشید.
کیفیت و جزئیات بدن اخروی بعد از مردن، دقیقا مربوط به اعمال عبودی انسان است؛ صورت دل الان هر چه که هست، صورتِ ظاهر ما می شود؛ انسان خجالت می کشد.
وقتی با کسی رو به رو می شوید سعی می کنید ظاهرتان پاک و تمیز باشد؛ سعی دیگری هم بکنید که درون و باطنتان هم پاک و طاهر باشد؛ این سعی ظاهری را همه دارند، اما خبر ندارند که در باطن چه خبر است و چه می گذرد ...

اِن کُنتم لا محالَةَ مُتَنَزِّهینَ فَتَنَزَّهوا عَن معاصی القلوب

اگر شما سعی دارید که پاک و منزه باشید از آلودگی های ظاهری، پس پاکیزه باشید در باطن از معصیت های دلها.
معصیت های دلها، صورت دلها را آلوده می کند؛ از آنها خودتان را پاک کنید.
بعضی ها در مصرف آب و در طهارت و پاکی وسوسه دارند و اسراف می کنند، معمولا به آنها می گوئیم که اسراف نکنید که این وسوسه، مشغله و گرفتاری بزرگی می شود که منجر به غفلت از اصل مسئله خواهد شد. این طهارت و پاکی ظاهری یک مقدمه هست برای آن مقصد که همانا طهارت و تنزیه دل است؛ سعی کنید درون و باطنتان را از آلودگی ها پاک کنید.

 

منبع: سایت آیت الله محمد شجاعی

حکمت ۶

بسم الله الرحمن الرحیم 
از حکمت های حضرت امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه
                        

« مَن لَم یُجـاهد نَفسه لَم یَنل الفُــوز»
غررالحکم جلد ۲ ص۵۰۹
یعنی هر کس با نفس خود جهاد نکرد، هرگز به مقصد نایل نشد و فائز نگشت.
در این بین خدعه عجیبی هست و آن اینکه انسان فریب می خورد و آنچه از شرّ نفس و مهلکه های آن در خصوص کسانی می شنود، همه را مخصوص آنان می پندارد و چنین گمان میکند که او از این مهلکه ها در امان است و این قبیل مهلکه ها او را تهدید نمی کند، غافل از اینکه او خود نیز، یا به این مهلکه ها اگر چه در مرتبه پایین تر باشد، گرفتار است و نمی داند، و یا اگر فعلا هم گرفتار نباشد، زمینه آن در وجود او هست که اگر مراقب نفس خود نبوده و مراقبت و جهاد دائم نداشته باشد، به آنها گرفتار شده و به همان وادی ها کشیده خواهد شد.
چه بهتر به این نکته دقیق توجه داشته باشیم که این خدعه عجیب هم از نفس است تا انسان را فریب دهد و نگذارد او به مراقبت و جهاد با نفس بپردازد و مانع کار نفس بشود و آن را از خواسته ها و هواهای آن باز دارد. (دقت شود)
بسیار بوده اند و هستند کسانی که به نظر خود مراقب نفس خود بوده اند، لکن بدون اینکه خود بدانند در طول حیات دنیوی مشمول مکاید نفس گردیده و بعد از مرگ و وقتی کار از کار گذشته است متوجه قضیه می شوند.

اَللهم أعوذُ بک مِن شرّ نفسـی.

                                                                                                                   

شکایت از نفس خود را به سوی پروردگار خود ببریم و از جناب او مدد بخواهیم و چه بهتر در این مقام، مناجات الشّاکین امام زین العابدین صلوات الله و سلامه علیه را زیاد بخوانیم و با حال تضرّع و حضور قلبی بخوانیم و به عبارتی، با حال شکایت دردمندانه بخوانیم که علاوه بر شکایت از نفس، شکایت از دل سخت خود، از چشم بی اشک خود، و از شیطان سرکش را به پیشگاه پروردگار برده ایم و از او مدد خواسته ایم، و او اجابت کننده فقیران و دل شکستگان است، علی الخصوص آنجا که با گریه و اشک چشم است. 

رحمتم موقوف آن خوش گریه هاست            چون گِرست از بحر رحمت موج خاست
                                                                                                                         

 

منبع: سایت آیت الله محمد شجاعی